Stikstof in het bos : de cyclus begrijpen
Stikstof is de belangrijkste factor voor de groei van planten. Maar waar komt het in het bos vandaan?
Hoewel het in grote hoeveelheden in de lucht aanwezig is, zijn er maar weinig bosplanten die deze stikstof uit de lucht rechtstreeks kunnen opnemen. Het komt ook niet voor in gesteente. De cyclus van organische stikstof in de bodem vormt de belangrijkste bron van deze essentiële stof. Afbrekende micro-organismen spelen een fundamentele rol in deze cyclus: ze breken de eiwitten in organisch materiaal af tot ureum, dat vervolgens wordt omgezet in ammoniak en vervolgens in ammonium. Dit wordt uiteindelijk omgezet in nitraten door een proces dat nitrificatie wordt genoemd.
In de herfst worden de eiwitten in de afgevallen bladeren (en de stikstof die ze bevatten) door tannines in een bruin complex geblokkeerd, waardoor ze tijdens de winterperiode goed bewaard blijven, naast alle stikstof die in de humus is opgeslagen. Zo gaat er niets verloren!
Met de komst van het voorjaar komt de stikstof uit de afgevallen bladeren geleidelijk vrij door de werking van schimmels. De wortels van de bomen kunnen dan weer functioneren en de stikstof direct in de vorm van ammoniak opnemen, voordat deze volledig wordt omgezet in nitraat.
Zo wordt de stikstof uit het afgevallen blad van het voorgaande najaar bijna volledig teruggewonnen.
Met de komst van het voorjaar komt de stikstof uit de afgevallen bladeren geleidelijk vrij door de werking van schimmels. De wortels van de bomen kunnen dan weer functioneren en de stikstof direct in de vorm van ammoniak opnemen, voordat deze volledig wordt omgezet in nitraat.
Zo wordt de stikstof uit het afgevallen blad van het voorgaande najaar bijna volledig teruggewonnen.
Bij een kap wordt deze cyclus echter verstoord.
De wortels kunnen dan geen stikstof meer in ammoniakvorm opnemen.
Onder invloed van stikstofbindende micro-organismen wordt de stikstof dan verder omgezet in nitraten. Helaas zijn deze oplosbaar en worden ze gemakkelijk door de lenteregens uitgespoeld, waardoor de stikstofvoorraad in de bosbodem afneemt. En zo wordt het bos geleidelijk aan verzwakt.
De wortels kunnen dan geen stikstof meer in ammoniakvorm opnemen.
Onder invloed van stikstofbindende micro-organismen wordt de stikstof dan verder omgezet in nitraten. Helaas zijn deze oplosbaar en worden ze gemakkelijk door de lenteregens uitgespoeld, waardoor de stikstofvoorraad in de bosbodem afneemt. En zo wordt het bos geleidelijk aan verzwakt.
We delen hierbij graag de presentatie 'Herstellende Bosbouw : Biodiversiteitsimpuls van bosgemeenschap
voor veerkrachtig en weerbaar landschapssysteem van bosadviseur Anton Vos (A.Vos bosadvies).
Source : Forêt Nature Vertaald voor AnBeRo door www.lamoriniere.com
